İstanbul'un Düşman İşgalinden Kurtuluşunun 102. Yılı
İstanbul, 13 Kasım 1918'de İtilaf Devletleri donanmasının Haydarpaşa önlerine demirlemesiyle işgal altına alındı. Bu süreç, Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'ndan mağlubiyetle çıkmasının ardından gelişti. Özgürlüğüne 6 Ekim 1923'te kavuşan İstanbul, 4 yıl 10 ay 23 gün süren bir esaret döneminin ardından yeniden Türk topraklarına kazandırıldı.
İşgal Süreci ve Kurtuluş Mücadelesi
İtilaf Devletleri, 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması'nın getirdiği fırsatlar ile İstanbul'u işgal etti. Mustafa Kemal Paşa, Kurtuluş Savaşı'nın kıvılcımını ateşleyerek bu süreci başlattı. 16 Mart 1920'deki fiili işgal, askerî bir durumla resmi işgale dönüşmüştü.
Mustafa Kemal Paşa'nın Tarihi Sözü
Mustafa Kemal Paşa, Adana treninden Haydarpaşa'ya indiğinde, düşman gemilerinin zafer bayraklarını açarak İstanbul'a girdiğini gördü ve tarihe geçen "Geldikleri gibi giderler" ifadesini kullandı. Kurtuluş mücadelesi için Refet Paşa ve Selahattin Adil Paşa'nın İstanbul'a gönderilmesiyle şehirde yeni bir dönem başladı.
İstanbul'un Tahliyesi ve Sonrası
24 Temmuz 1923'te imzalanan Lozan Barış Antlaşması sonrasında İstanbul'un tahliyesine ilişkin hazırlıklar başladı. 5 Ağustos 1923'te Tahliye ve Teslim Komisyonu ilk toplantısını gerçekleştirdi. İşgal kuvvetleri, 4 Ekim 1923 tarihinde İstanbul'u terk etti. Bir gün sonra, 6 Ekim 1923'te ise Şükrü Naili Paşa komutasındaki 3. Kolordu İstanbul'a girdi ve işgal sona erdi.
Uzman Görüşü
Marmara Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Satan, İstanbul'un tahliyesinin vatanın bütünlüğüne katkıda bulunduğunu ve bu sürecin Türk askerinin olağanüstü çabaları ile gerçekleştiğini belirtti. İstanbul'un kurtuluşu, sadece bir şehir değil, tüm Türkiye için bir bağımsızlık mücadelesinin simgesi oldu.
Birinci Dünya Savaşı'nın ardından İtilaf Devletlerinin Mondros Ateşkes Antlaşması'na dayanarak 13 Kasım 1918'de Haydarpaşa önlerine donanmalarını demirleyerek işgal ettikleri İstanbul, 4 yıl 10 ay 23 gün süren esaretin ardından 6 Ekim 1923'te özgürlüğüne kavuştu. Marmara Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Satan, konuya ilişkin açıklamalarda bulundu.
