Türk Araştırmacılardan Önemli Bir Keşif
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Validebağ Araştırma Merkezi'nin işbirliğiyle gerçekleştirilen bir çalışma, akciğer kanserinde radyoterapiye yanıtı belirleyen 12 genin tespit edilmesine olanak sağladı. Bu buluş, hastalara daha etkili kişiselleştirilmiş radyoterapi uygulamalarının önünü açması bekleniyor.
Çalışmanın Detayları
Çalışmada, "çıplak fare" olarak adlandırılan özel deneklerin kullanıldığı akciğer kanseri modelleri oluşturuldu. Belirli bir tümör hacmine ulaşan farelere, Haydarpaşa Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Kliniği'nde radyoterapi uygulandı. Uygulamanın ardından 48 saat içinde farelerdeki tümör dokuları genetik analiz için incelendi.
Yeni nesil dizileme (Next Generation Sequencing - NGS) ve biyoinformatik analiz yöntemleriyle yapılan araştırmada, tüm denek gruplarında radyoterapiye bağlı 12 genin değişimi dikkate alındı. Uzmanlar, bu genlerin birçok kanser türü üzerinde etkili olduğunu ve tedaviye yanıt verme olasılığını artırdığını ortaya koydu.
Bilimsel Sonuçlar ve Uzman Görüşleri
Çalışmanın proje koordinatörü Doç. Dr. Serhat Aras, "Radyoterapinin tümör genleri üzerindeki etkilerini inceleyerek, her genin nasıl bir yanıt verdiğini ve hangi genlerin direnç geliştirdiğini belirlemeye çalıştık" dedi. 12 genin 7'sinin tümör büyümesi ve bağışıklık yanıtıyla ilişkili olduğunu belirten Aras, radyoterapi sonrası bazı genlerde ciddi artışlar görüldüğünü aktardı.
Dr. Tuğba Kul Köprülü ise, yeni nesil dizileme ile genlerin davranışlarını detaylı bir şekilde incelediklerini belirterek, "Bu teknolojinin avantajı, DNA veya RNA'nın büyük ölçekte ve düşük maliyetle analiz edilmesine olanak sağlamasıdır" ifadelerini kullandı.
Gelecek Hedefler
Keşfedilen 12 genin, akciğer kanserinde radyoterapiye yanıtın genetik düzeyde haritalanmasına yardımcı olacağı düşünülüyor. Araştırmalar, gelecekte hastaya özel radyoterapi uygulamalarını mümkün kılmayı ve tedavi etkinliğini artırmayı vaat ediyor. Bir sonraki hedef, radyoterapiye direnç gösteren genlerin altında yatan mekanizmaları aydınlatmak olacak.
Türk bilim insanlarının, fareler üzerinde yaptığı çalışmada tespit ettiği, akciğer kanserinde radyoterapiye verilen yanıtın derecesini belirleyen 12 gen dikkate alınarak, etkili kişiselleştirilmiş radyoterapi uygulamalarının önü açılabilecek.
